De scheidsrechter wachtte met het beginsignaal

In aflevering 10 sprak ik met zanger André van den Berg en vanzelfsprekend dacht ik tijdens die opname aan Lee Towers, Cock van der Palm en Willy Batenburg. Allemaal zangers die in de jaren negentig (en misschien ook wel eerder en later, weet ik niet precies) liederen zongen over Feyenoord. In het stuk dat André voorlas daarna kwam de naam van Jaap Valkhoff langs. Ik had vage herinneringen aan die naam, iets zei me dat dat ook een artiest was vroeger. André en ik wisten beiden niet precies wie Valkhoff was. In deze blog zet ik uiteen waarom ik dat eigenlijk schandalig vind. Jaap Valkhoff is namelijk niet zo maar een zanger.

Wie denkt aan het seizoen 1962-1963, denkt als snel aan de twee grote boten vol met Feyenoorders die naar Lissabon gingen. De bootreis met de Grote Beer en de Waterman is in ieders geheugen gegrift, de foto’s en videobeelden zijn iedere Feyenoorder bekend. Maar wat er eerder dat seizoen in Deurne gebeurde, nabij Antwerpen, was misschien nog wel indrukwekkender (er zijn alleen geen foto’s van zoals met die boten wel, daardoor is wat in Deurne gebeurde met de tijd minder iconisch geworden denk ik).

In Deurne wordt de beslissingswedstrijd in de Europacup tegen Vasas Boedapest door 40.000 Feyenoorders bijgewoond. Met z’n allen zingen ze het Hand in Hand, een bij meer voetbalclubs gezongen refrein dat sinds kort twee speciaal voor Feyenoord geschreven coupletten er bij heeft gekregen. Het Handelsblad is er bij: “Wie het heeft meegemaakt vergeet het nooit. Het klonk als een krijgszang. Het imponeerde zelfs de scheidsrechter, want hij wachtte met het beginsignaal. Begrijpt ge dat Vasas deze wedstrijd onmogelijk kon winnen.”

Het Hand in Hand, hiervoor ook gezongen bij voetbalclubs als SVV, Emma en COAL, is vanaf nu van Feyenoord en zal daar nooit meer verdwijnen. Heel Nederland leert door Feyenoord het Hand in Hand kennen. Buitenlandse journalisten (de club speelt dat seizoen ook nog tegen Stade de Reims en Benfica) zijn onder de indruk en schrijven er over. Het schijnt zelf gebeurd te zijn dat een orkest in Joegoslavië, waar koningin Juliana en prins Bernhard op bezoek waren dat jaar, heel plechtig het Nederlands volkslied “het Hand in Hand” heeft gespeeld.

De naam en faam van Feyenoord groeit begin jaren zestig zienderogen. Uiteraard komt dat door de successen op het veld. Maar onderschat de kracht niet van de door Jaap Valkhoff in 1961 geschreven coupletten bij het Hand in Hand, kameraden. Het nummer wordt pas twee jaar later een groot succes en doordat iedereen het kent, zingt iedereen het mee. De grote naam van het Feyenoord-supporterslegioen groeit mede dankzij dit nummer in die jaren net zo snel als de sportieve successen.

Zou dat Legioen zo groot zijn geworden zónder zo’n goed door iedereen mee te zingen nummer? We zullen het nooit weten. Wel weten we dat het samen zingen een grote aantrekkingskracht had op de mensen. En dat er in 1974, 1983, 1992 én 1999 licht aangepaste versies van de coupletten zijn geschreven, terwijl de oorspronkelijke tekst van Jaap Valkhoff toch nog altijd de meest geliefde tekst is. Zijn tekst uit 1961 wordt namelijk nog altijd gezongen in de Kuip. Lang leve Jaap Valkhoff!

===

Bij dit stuk heb ik dankbaar gebruik gemaakt van het boek Het lied van Feyenoord (2001). Eén van de twee schrijvers van dit mooie werk, Paul Groenendijk, doet later dit jaar mee met de Feyenoord BoekenCast. Ik ben heel vereerd dat Paul meedoet! Heb jij nog vragen over Jaap Valkhoff, een andere Feyenoord-zanger of over een specifiek lied? Laat het me weten hier onder dit berichtje, dan leg ik jouw vraag misschien straks wel voor aan Paul!